«ام اس» به اندازه‌ي اسمش ترسناک نيست

بيماري را شکست تلقي نکنيد

«ام اس» به اندازه‌ي اسمش ترسناک نيست

شهرمن- مينا بهرامي تبار

شايد شما هم افرادي را ديده ايد که به محض اين که دست وپايشان کمي گزگز مي‌کند يا دچار دوبيني مي شوند با حالتي مضطرب و ترس مي‌گويند: «حتماً ام‌اس گرفته‌ام». اين تفکر حاصل ذهنيت جامعه ما از بيماري ام‌اس است. ضعف اندام‌هاي بدن، تاري ديد، كم كار شدن حافظه، علائمي است براي بيماري «مالتيپل اسکلروزيس Multiple Sclerosis» يا همان ام‌اس. بيماري ام‌اس گاهي مشکل خاصي براي بيمار ايجاد نمي‌کند و بسياري از مبتلايان ممكن است تا آخر عمرشان به زندگي عادي خود ادامه دهند و هيچگاه متوجه بيماري خود نشوند. دكتردايوش افشاري متخصص مغز واعصاب در مورد انواع بيماري ام اس مي گويد:« بيماري ام اس دو نوع دارد. در نوع اول، بيماري عودکننده و فروکش کننده است. يعني بيماردچار حمله مي شود؛ مثلاً تاري ديد يا دوبيني پيدا مي کند و بعد با درمان بهبود مي يابد. در نوع دوم «ام اس»، بيماري از نوع ثانويه پيشرونده است. ابتداي بيماري، علائمي مانند نوع اول بروز مي کند. ممکن است شروع بيماري با چند حمله باشد ولي بيمار با درمان شرايط خوبي بيابد و بهبود نسبي پيدا كند. ولي بعد از مدتي، حمله بعدي شروع مي شود. در اين حمله نشانه اي از بهبود ديده نمي شود و بيماري پيشرونده است. مصرف دارو پيشرفت بيماري را در هر دو نوع به نحوي كندتر مي كند».
بيماري ام اس منحصر به فرد است
بيماري ام اس همانند اثر انگشت براي هر فرد منحصر به فرد است و علائم آن نيز در افراد مختلف فرق دارد. اثر داروها نيز بر روي هر فردي به گونه اي متفاوت است. دارو براي بيماران با توجه به نوع بيماري، مدت زمان و نحوه رويارويي بدن فرد با بيماري مشخص مي شود.
بيماري ام اس علائم زيادي دارد اما درصورت داشتن حتي بيش از نود درصد علائم در فرد باز هم نمي توان گفت كه فرد دچار بيماري ام اس شده است. ام اس يكي از شايع ترين بيماري هاي سيستم عصبي مركزي مي باشد كه شيوع آن روندي روبه رشد دارد. علت دقيق اين بيماري هنوز شناخته نشده است، بيماري ام اس دراثر تخريب غلاف ميلين ايجاد مي شود. ميلين غلافي است كه رشته هاي عصبي را احاطه مي كند و درانتقال سريع امواج عصبي نقش بسيارمهمي دارد. دربيماري ام اس غلاف رشته هاي عصبي تخريب مي شود و پيام هاي عصبي به خوبي منتقل نمي شود وعلائم مختلف بيماري ام اس بروز پيدا مي كند. در رشته هاي عصبي غلاف تخريب شده است كه به صورت پلاك هاي سفيد ديده مي شوند.
دکترداريوش افشاري بيان مي کند: «پلاك،‌ با از بين رفتن بافت ميلين که در هر ناحيه اي از بدن که رشته هاي عصبي وجود دارند مثل مغز، نخاع و … مي تواند بوجود بيايد. پلاك انواع مختلفي دارد، پلاک حاد، پلاک سايه، پلاک فعال مزمن و پلاک غير فعال مزمن».
ام اس يك بيماري‌ خودايمن است. يعني سيستم ايمني بدن به اشتباه به بدن خود فرد حمله مي‌کند. عوامل زيادي مانند کاهش ويتامين د، برخي عفونت‌ها و ژنتيك باعث ايجاد بيماري و همچنين بعضي ازغذاهاي پرچرب باعث تشديد بيماري ام اس مي شوند.
رشد بيماري ام اس در کشور
اين متخصص مغز و اعصاب در اين خصوص اظهار مي کند: «متأسفانه امروزه شاهد رشد بيماري ام اس دركشور هستيم. ام اس بيشتر قشر جوان را درگير خود كرده است و ميزان رشد آن در خانم ها بيشتر است.علت دقيق اين بيماري مشخص نيست عوامل مختلفي در بروز بيماري سهيم هستند.عواملي مانند استرس، مصرف دخانيات، مصرف بالاي چربي و… نقش بسيار مهمي در تشديد بيماري دارند. يكي از مسائلي كه بيماران ام اس بايد بيشتر از موارد ديگر رعايت كنند كنترل استرس است. در جامعه ما نمي توان از استرس دوري كرد ولي مي توان آن را مديريت كرد. مهمترين بخش كنترل استرس خود بيمار است، بايد تلاش كند درزمان مواجهه با استرس آرامش خود را حفظ كند و به جاي درگير كردن خود دنبال راه حل  براي حل مشكل باشد».
او مي افزايد:«قدم دوم براي کنترل استرس خانواده فرد است، بيمار هنگام مواجهه با بيماري خود ممكن است آرام باشد خانواده نيز نبايد اين حس آرام بودن بيمار را با استرس خراب كنند و ناخواسته به بيماراسترس منتقل كنند. جامعه هم باعث انتقال استرس هاي فراواني به بيمار مي شود و گاه بيماران در زمينه شغلي و ازدواج دچار بحران مي شوند».
ورزش راهي براي کنترل بيماري
داريوش افشاري با تأكيد بر انجام ورزش در بيماران مي گويد:« ورزش براي سلامتي بيماران ام اس خوب است. ورزش هايي مانند يوگا، آب درماني، پياده روي و… در كاهش تنش هاي بيماربسيار مؤثراست.
تفکر اشتباه در باره‌ي ام اس
اين تفكر اشتباه وجود دارد که هر کس مبتلا به ام‌اس شود، دير يا زود فلج خواهد شد.
بيماران ام اس در صورت داشتن شرايط محيطي مناسب، ورزش و دوري از استرس زندگي بسيار خوبي را مي‌توانند تجربه کنند. متأسفانه  نگرش منفي كه امروزه درمورد بيماري ام‌اس در جامعه ما وجود دارد در پيشرفت اين بيماري در مبتلايان مؤثر است. در حالي که بيماران مبتلا به ام‌اس حتي منعي براي ازدواج و بارداري ندارند.
دکترافشاري در تشريح نحوه‌ي تشخيص بيماري ام اس مي گويد:«چندين راه براي تشخيص اين بيماري وجود دارد كه مؤثر ترين آن ها « ام آر آي» ‌مي باشد. در كنار « ام آر آي» روش ديگري هم وجود دارد كه در آن مايع مغزي نخاع آزمايش گرفته مي شود. مايع مغزي نخاعي بيشتر نقش تأييدي دارد چون تصاوير به دست آمده از «ام آر آي» بعضي بيماران كاملاً مشابه ام اس است و باعث شك پزشك مي شود.
او در پايان بيان مي کند:«بيمار نبايد بيماري را يک شکست تلقي کند.هيچ چيز مثل روحيه مثبت براي بهبود بيماران مؤثر نيست و مهمترين بخش در بهبودي بيماران ام اس است. دوستي با ديگران تأثير بسيار خوبي بر روحيه بيماران دارد و به بيمار توان بيشتري مي دهد تا استرس و ناراحتي خود را كنترل كند. بيماران بايد در زمينه بيماري ام اس بيشتر مطالعه کنند و آشنايي خودشان را در باره‌ي بيماري افزايش دهند.