يکسال زندگي در جعبهي فلزي
هفته نامه شهرمن / شماره 54 / 22 آبان 1397
زلزله زدگان کرمانشاه زمستان امسال هم مهمان کانکس هايشان هستند
يکسال زندگي در جعبهي فلزي
بنفشه رضايي
عقربه هاي ساعت در يکشنبه شب 21 آبان 96 به ساعت 22 نزديک مي شد که واقعه اي دردناک به وقوع پيوست و نام کرمانشاه را در تيتر اول رسانه هاي ايران و جهان جا داد. با اينکه فاجعه اي بزرگ رخ داده بود اما پيش لرزه ها و ساعت وقوع زلزلهي 7.3 ريشتري به تعداد زيادي از مردم مناطق زلزله زده فرصت گريختن از آوار و دوباره زيستن را داد. اما اين زندگي دوباره، از همان شب اول زلزله تا کنون به سختي گذشته است.
از آن شب سرد ظلماني، شهرها و روستاهاي ويران غبار گرفته، نالهي در آوارماندگان و آه و فغان مردمي که با دستان خالي درپي نجات عزيزانشان بودند، کودکان وحشت زده اي که با پاي برهنه و يک لا پيراهن در سرما مي لرزيدند، از همهي آن لحظات تلخ فراموش نشدني سرشار از وحشت و سوز و غم و نا اميدي، يک سال گذشت.
از ?? آبان سال گذشته، زمين ???? بار لرزيده است و با هر لرزش دل مردم ايران به ياد واقعهي تلخ شب بيست و يکم به درد آمده است.
در کمتر از يک دقيقه، 620 نفر کشته شدند، 12هزار و 386 نفر مصدوم شدند، نزديک به 2هزار روستا ويرانه شد، 10 شهرستان خسارت ديد، 36 هزار واحد ساختماني تخريب شد، 68 هزار واحد آسيب ديد و ده ها هزار نفر آواره شدند.
دولت کم کاري نکرده است
از خيابان اصلي شهر سرپل ذهاب که عبور مي کني متوجه مي شوي نسبت به چندماه گذشته تعداد کانکس هاي مستقر در پارک ها کمتر شده است و شهر خلوت تر به نظر مي رسد. مغازه ها سرپا هستند و مغازه دارها مشغول کار روزانه شان. کمي که نزديک مي شوي زخم هاي زلزله را بر ديوارها مي بيني. يکي از مالکين مي گويد: ” بهتر است مغازه را تخريب کنيم چون آسيب ديدگي اش جدي است اما من هم مانند ديگران با اين وام جزيي که مي توانم دريافت کنم حاضر نيستم کارم را تعطيل کنم چون در آن صورت نه مي توانم دوباره مغازه را بازسازي کنم و نه اينکه درآمدي براي گذراندن زندگي دارم”.
استاندار کرمانشاه در سالگرد زلزله در جمع مردم روستاي کوييک حسن بيان کرد: از 68 هزار واحد تعميري مناطق زلزله زده استان تاکنون 53 هزار واحد تعمير شده است. همچنين تاکنون 17 هزار واحد تخريبي احداث گرديده است.
او به مردم اطمينان داد که دولت هيچ کم کاري در بازسازي مناطق زلزله زده استان نداشته است.
توقف ساخت و ساز در شهر
گرچه عمق فاجعه زياد بود اما يکسال هم فرصت کمي براي بازسازي ويرانه هاي به جاي مانده از 21 آبان نيست.
وقتي به محله هايي که بيشترين تخريب را داشتند وارد مي شوي يا زمين هاي خالي را مي بيني يا ستون هاي آهني که به حال خود رها شده اند. خانواده هاي داغديده مانند خانوادهي مرادبيگي که در چنين شبي ده نفر از خانوادهي خود را از دست دادند، در کانکس ها ميزبان مهمان هايي هستند که براي گفتن تسليت و ابراز همدردي گردشان جمع شده اند.
کيوان قلخاني، فعال اجتماعي که از ابتداي وقوع زلزله در منطقه حضور داشته و خود اصالتاً سرپل ذهابي است، به سر و سامان گرفتن شهر در آينده اي نزديک اميدوار نيست و مي گويد: ” در شهر ساختمان هايي هستند که در دستهي تعميري ها قرار دارند اما به واقع به دليل شدت آسيب بايد تخريب شوند اما صاحب ملک زير بار تخريب نمي رود چون مي داند که ديگر توان بازسازي را نخواهد داشت. لذا با ترميم سطحي و ظاهري و پوشاندن ترک ها دوباره در آن سکونت کرده يا آن را اجاره داده است”. وي مي افزايد:” در بحث خانه هاي تخريبي من به جرأت محله هايي که بيشترين تخريب را در زلزله داشتند مثال مي زنم که هنوز يک ساختمان هم به طور کامل در آنها تکميل نشده است. محلهي فولادي، ميان کل، محلهي ترابي خيابان شاهد.
پيشرفت برخي ساختمان ها در اين محله هاحداکثر تا مرحلهي سازه و پل زني سازه ها است. تا اين مرحله، از نظر مهندسي تنها 40 درصد کار پيشرفت داشته است. حالا بايد پرسيد چند ساختمان تا کنون توانسته اند تا اين مرحلهي 40 درصد ساخته شوند؟ به شما مي گويم شايد 20 درصد!
اين فعال اجتماعي ادامه مي دهد: ” تعداد زيادي از مالکان در اين محله ها هنوز خاک برداري هم انجام نداده اند، حتي آهن هم خريداري نکرده اند چون ماه آينده نوبت دريافت سهميه آهنشان است. به هر خانهي تخريبي که در شهرسرپل ذهاب ساخته شود، 40 ميليون تومان وام تعلق مي گيرد. حتي در صورت احتساب نرخ دولتي آهني که به زلزله زدگان داده مي شود، به نظر شما با اين مبلغ وام مي توان دوباره به ساخته شدن ساختمان ها اميدوار بود. چند درصد مردم در استان و يا حتي در کشور، مبلغي بيش از 50 ميليون تومان پس انداز دارند که مردم سرپل ذهاب داشته باشند؟ با کدام پس انداز مردم مي توانند خانه ها را دوباره بسازند”.
وي پيش بيني مي کند: ” حتي اگر 40 درصد کار ساخت خانه ها انجام شود، مردم از ادامه کارباز مي مانند.چون آن چهل درصد را با حمايت دولت انجام داده اند. 60 درصد باقي مانده را چگونه مي خواهند به انجام برسانند؟ پس در آينده شاهد بحران ساخت و ساز در مناطق زلزله زده خواهيم بود”.
نگراني مردم براي بازپرداخت تسهيلات
بازپرداخت وام ها نيز با توجه به مشکلات اقتصادي مردم، معضل ديگري است که به يک دغدغهي بزرگ براي زلزله زدگان تبديل شده است.
يکي از اهالي محلهي احمد آباد بيان مي کند: ” شايد اگر مردم زير دين وام نبودند براي تکميل و ساخت خانه هايشان از اقوام يا افراد خير هم مي توانستند مبلغي را قرض بگيرند؛ اما با وجود لزوم پرداخت اقساط وام هاي دريافتي در آينده، پس دادن دين ديگري غيرممکن يا بسيار سخت است”.
ساخت هر متربع حداقل يک ميليون تومان هزينه دارد
کيانوش مايلي کارشناس ارشد معماري و از فعالان حوزهي ساخت و ساز ساختمان، شرايط ساخت و ساز را در حال حاضر براي زلزله زدگان بسيار سخت مي داند و توضيح مي دهد: ” براي ساخت هرمتربع ساختمان به صورت تمام شده با احتساب نازک کاري ارزان قيمت و تأسيسات غير لوکس، حدأقل يک ميليون تومان نياز است”.
او تاکيد مي کند: “البته اين قيمت در صورتي است که صاحب ملک کار را به پيمانکار واگذار نکند تا اين هزينه صرفه جويي شود. ولي بايد دانست که کمک نگرفتن از پيمانکاراني که متخصص اين حوزه هستند مشکلات خودش را دارد”.
عدم تعادل قيمت مصالح ساختماني
عدم ثبات قيمت مصالح و عدم تمايل پيمانکاران براي بستن قرار داد و تعهد به پايان کار، از ديگر مواردي است که بازسازي ساختمان ها را متوقف کرده است.
نوسان و قابل پيش بيني نبودن قيمت مصالح ساختماني باعث شده که پيمانکاران نتوانند مبلغ منطقي و واقعي را براي اجراي کار در نظر بگيرند به همين دليل از انجام کار صرف نظر مي کنند.
خانه ها در روستاها نيمه کاره هستند
ساخت و سازها در روستاها وضعيت بهتري نسبت به شهر دارد. درمورد روستاها اعلام شده که 70 تا 80 درصد ساخت و سازها انجام شده است.
يک فعال اجتماعي که در برخي روستاهاي زلزله زده فعاليت داشته است، سؤالي را مطرح مي کند. او مي پرسد: ” به چه شکل اين بازسازي ها صورت گرفته است؟ آيا خانه هاي پرجمعيت و مهماندار روستايي تا قبل از زلزله همين اندازه بودند”؟
خانه هاي بازسازي شده در مساحتي حدود 60 تا 65 متر بنا شده اند در حالي که بسياري از خانه هاي روستايي تا قبل از زلزله چند برابر اين مساحت وسعت داشته اند. همچنين اين خانه ها حصارکشي و نماکاري نشده اند، شيرآلات و کابينت ندارند و… شما فقط يک سازه مي بينيد که ديوار کشي شده است. در واقع شايد بيشتر مردم در روستاها بتوانند تا عيد نوروز وارد يک خانهي نيمه کاره شوند.
زمستاني ديگر در کانکس
زمستان امسال هم بسياري ازمردم زلزله زدهي استان کرمانشاه روزهاي سخت ديگري را در کانکس ها و چادرهايي که سرپناهي موقت محسوب مي شوند، خواهند گذراند.
امروز يکي مي گفت: ” هيچکس تا تجربه نکند نمي تواند بفهمد زندگي يک خانواده با دو کودک در کانکسي که با سه قدم ابتدا و انتهايش را مي تواني بپيمايي چه سختي هايي دارد. فقط همدردان ما مي توانند درک کنند وقتي صداي رعد و برق کانکس را مي لرزاند و دانه هاي باران به سقف مي خورند، ديدن اضطراب و بي قراري هاي کودکانت يعني چه. گفتن از سوز سرما و نفوذ آب باران به داخل کانکس وخيس شدن زيرانداز و رفتن به سرويس بهداشتي در شب هاي سرد زمستان هم ديگر بماند…”.
منبع : كردپرس