منوی دسته بندی
پایگاه‌اطلاع‌رسانی

نگاهي ‌بر روند شعر سپيد کرمانشاه

محمد افنديده

photo5972011197861571054کرمانشاه را مي توان به نحوي يکي از خويشاوندان و نزديکان شعر و ادبيات ايران محسوب کرد.در بررسي تاريخچه ي چند قرن اخير ادبيات ايران هيچ کجاي آن را نمي توان عاري از نام کرمانشاه تصور کرد و در ادوار مختلف هماره داراي شخصيت ها و آثار و تاثيرات حائز اهميت و ماندگاري بوده است.پس از ظهور نيما که اتفاق و في الواقع انقلابي در متن شعر و ادبيات ايران محسوب مي شود چنان که مي دانيم ديگرگونه شعري به ادبيات ما اضافه شد که با نام آن بزرگ پيوند خورد و شعر نيمايي نام گرفت. در دهه ي سي گونه ي ديگري از شعر نيمايي در ادبيات ما ظهور کرد که نقطه ي آغازين آن با ذکر نام بزرگ احمد شاملو و چاپ مجموعه ي “هواي تازه” اتفاق افتاد.شعري که “شعر سپيد” نام گذاري شد و عناوين ديگري همچون “شعر منثور” يا “شعر آزاد” را نيز به خود اختصاص داد.شعر سپيد براي حضور در کرمانشاه کاري دشوار و از دريچه اي ديگر سهل پيش رو داشت.دشوار از اينرو که ذائقه ي شعري در کرمانشاه پيوندي عميق و عاطفي با غزل داشت و سهل از اينرو که قريحه ي شعري کرمانشاه مسلمآ از کنار هيچ شعري بي اعتنا عبور نخواهد کرد و به زودي شعر سپيد در ادبيات کرمانشاه حضور يافت و شروع به فعاليت کرد که ذکر نام چند شاعر براي اثبات اين موضوع خالي از لطف نيست.عليرضا زرين و زنده ياد طيبه تيموري نام هايي هستند که مي توان آنها را به اين منظور در نگارش متن لحاظ کرد.

اما مي پردازيم به بررسي و تحليل وضعيت کنوني شعر سپيد در استان کرمانشاه و وضعيت شعر سپيد استان کرمانشاه در ادبيات کشور.

شعر سپيد در کرمانشاه و به خصوص مرکزيت استان از وضعيت مطلوبي برخوردار نيست و اين موضوع از حيث جايگاه و اهميت داده شده به شعر سپيد مطرح مي شود نه از حيث کيفيت و کميت آثار.

با نگاهي به مناسبات و مراسمات برگزار شده ي ادبي کرمانشاه در سال هاي اخير متوجه مي شويم حضور و تاثير شعر سپيد در اين بررسي از حداقل مشارکت ممکن برخوردار است و گويي ادبيات کرمانشاه با سپيد قهر است.جلسات و نشست هاي هفتگي شعر هم از عدم حضور جلسه اي با مختصات پرداخت به شعر سپيد (آنگونه که اولويت برنامه سپيد باشد) خبر مي دهند. اميدوارم فعالين حوزه ي شعر و ادبيات و همچنين نهاد هاي مرتبط تلاشي در جهت پوشش و رفع اين نقصان انجام دهند و فضا و امکان بيشتري را براي شعر سپيد شهرستان و استان در نظر بگيرند که با توجه به در نظر گرفتن وضعيت اين شعر در ادبيات کشور آنگونه که در ادامه ي متن مورد بررسي و نگارش قرار مي گيرد رويکردي منصفانه و ارزشمند خواهد بود.

شعر سپيد کرمانشاه امروز در ادبيات کشور شناخته شده و حائز رتبه ي درخوري ست.با شروع دهه ي هفتاد و در ادامه ي اين دهه تا امروز شاهد ورود شاعران جوان و مستعدي از جغرافياي استان کرمانشاه در شعر سپيد بوده ايم که آثار قابل قبول و ارزشمندي را منتشر کرده و در بررسي شعر سپيد جدي امروز داراي وضعيت و رتبه ي مطلوبي هستند.

سپيد کرمانشاه مستعد و با آتيه است اگر مورد بي مهري قرار نگيرد همچنين در مسيري صحيح قدم بردارد که تمامي اين موارد نيازمند برنامه ريزي هدفمند و هوشمندانه است که توضيح و تفسير و صادر کردن راي در خصوص چگونگي اش خود بحثي مفصل و زمان بر است که بايد در فضا و زمان مکفي مطرح و بررسي شود.

نکته ي ديگري که خود را ملزم به بيان و اندکي توضيح در خصوص زاواياي مختلف آن مي دانم مطرح شدن برخي از جريان نماهاي شعري سپيد از سمت شعر سپيد کرمانشاه است که هويت و کارنامه ي سپيد کرمانشاه را به چالش کشيده و نهايتأ با مخاطراتي روبرو خواهد کرد.به شکلي که امروز اثرات تخريبي چنين وضعيتي خارج از مرزهاي استان خصوصا در پايتخت ملموس است.بايد توجه داشت معرفي و نمود چنين ادعايي در ادبيات آن هم بر پايه ي نگاشتن يک مانيفست بي دروپيکر و پر از ضعف ها و تخطي هاي تئوريک نه دردي از شعر دوا خواهد کرد و نه کوچکترين خراشي را التيام خواهد بخشيد. در پايان نيز نتيجه اي جز افول وجهه ي شعر نخواهد داشت.چنانکه شاهد تبعات منفي اين سهل انگاري و کوته نظري در شعر سپيد کرمانشاه بوده و هستيم که اميد مي رود برخي اشخاص از پافشاري بي مورد در اين خصوص دست بردارند که چنين تحريف شعر به دور از منطق و علم و آگاهي به صلاح شعر سپيد کرمانشاه نبوده و سپيد را مورد گزند کنايات و خرده گيري هاي بي دليل قرار خواهد داد.