باران عشقی شیرین تر از شیرین در بیستون بارید
اميرپويا قدسي
دیشب بیستون صدای زخمهی خون چکان چکش فرهاد را بر صخره های ستبرش، ناکامی دردناک عشقی بی فرجام را، غم دردنامه شنیدن و سالیان سال سنگ صبور بودن عشاق را فراموش کرد و بار دیگر تازه شد از باریدن باران عشق و شوری که از دستان هنرمند شهرداد روحانی بارید و خاطره ای شیرین تر از شیرین را به یادها سپرد.
پيچش نسيم خنك و دلانگيز روزهاي پاياني تابستان در لابهلاي سنگ و خشت و ساروجِ كاخ باستاني ساساني؛ شكوه و عظمتِ سترگْ كوهِ عشق، بيستون؛ به همراه جمعي از كرمانشاهيانِ هنردوست و فرهيخته، كه چهرههاي ادبي، هنري و فرهنگيِ نام آشنا هم در ميان آنها كم نبودند؛ دست به دست هم داد تا آواي آسماني پنجههاي هنرمندانهي «استاد شهرداد روحاني» با همراهي اركستر جوانش شبي فراموش نشدني را براي هنر اين آب و خاك رقم بزند.
استاد كه براي بار دوم در سه ماههي اخير مهمان كرمانشاهيان شده بود، با رويي گشاده و مشتاق در دوشنبه شب 22 شهريورماه، روي سن حاضر شد و بار ديگر كرمانشاه را مهد تمدن خواند1. چهرهي مهربان و لبخند دائمي او پاسخي شيرين براي ابراز احساسات شديد حضار بود وقتي اشاره كرد بيشمار اجرا در فضاي باز و در سراسر جهان داشته است؛ اما اين شب در ميان كرمانشاهيان و در كنار اين آثار عظيم باستاني، براي وي و گروهش شبي به ياد ماندني خواهد بود.
«سرزمين مادري» آغازي بهجا بود براي اين شب روحاني و زماني كه اين قطعهي بسيار زيبا و لطيف كه استاد در جريان 8 سال جنگ تحميلي آن را ساخته بود از طرف وي و اركسترش به شهدا، جانبازان و مرزداران سرزمين مادريمان تقديم شد؛ اشكها را به ياد شهيدان مظلوم مدافع حرم شهرمان، كه به تازگي به ديدار معبود رهسپار شدهاند، جاري ساخت و به يادمان آورد آرامش اكنون اين سرزمين مديون خون اين فرشتگان آسمانيست.
قطعات با مهارت و تسلط يكي پس از ديگري در فضايي سرشار از احساسات زيبا اجرا ميشد. با «پروانه»، «برفراز آسمانها» پرواز كرديم و «زيبايي عشق» را، دگر بار با زخمهاي داستان عاشق بر پيكرِ ستبرِ بيستون، نگريستيم. رقص «بادبادك» طعم شيرين «آزادي» را به مزاقمان چشاند و شكوه «ابديت» را در چشمانمان متجلي ساخت. قداست «مادر» در قطعهي «عذرا» اشك بر ديدگانمان نشاند و آواي روح بخش«باران»، «لحظهي شيرين»ي برايمان رقم زد. همچنان كه «مهتاب» شكوه بيستون را وقاري دوچندان داده بود، شنيدن خاطره استاد از «صدايي در شب»، شبِ به ياد ماندنيمان را ماندنيتر كرد. و در پايان قطعهي روح نواز «اصفهان» نواي جان بخش ساقي نامه را به گوش جانمان سرازير نمود.
در فواصلي، استاد اعضاي جوان و خوش آتيهي اركسترش را، كه به گفتهي وي از بهترين نوازندگان ايران زمين به شمار ميروند، معرفي نمود. «آرش اسلامی» نوازندهي سازهاي كوبهاي و ضربي، «هادی اسماعیلی» نوازندهي کنترباس، «امیر باورچی» نوازنده ويولون اول، «نازلی بخشایش» نوازندهي هارپ(چنگ)، «صابر جعفری» نوازندهي سازهاي كوبهاي و ضربي، «دانیال جورابچی» نوازندي ويولون آلتو، «آوا شادمانی» نوازنده ويولون دوم و «محمدحسین غریبی» نوازندهي ویلنسل؛ اين آهنگساز، رهبر اركستر و نوازندهي بزرگ پيانو را همراهي كردند.
نكته جالب توجه در جريان اجرا، چهار قطعهاي بود كه خود استاد به تنهايي نواخت. گويي اركستري بزرگ پيانوي او را همراهي مينمايد.گاه ميشد صداي چند ساز را در آن حس كرد. چالاكي و رقص هنرمندانهي انگشتان او بر كلاويههاي پيانو و سرعت شگفت آور دستان و از همه مهمتر اجراي درست تك تك نتها؛ بار ديگر بر تسلط و هنر جهاني شهرداد روحاني مهر تأييد نهاد.
اين شب رويايي در ميان تشويق و ابراز احساسات حضار چنان پر شور به اتمام رسيد كه گويي همه، برخي كاستيها و تاخير يك ساعتهي آغاز برنامه را، به حق، فراموش كردهاند؛ چرا كه ميدانند برگزاري چنين فستيوال هنرياي آن هم در يك استان محروم با چه مشكلات و مسائلي همراه است. چنانكه «تهمورس پور ناظري» كه خود از آهنگسازان و هنرمندان بزرگ و بنام موسيقي ايران زمين است و دبير ارشدي فستيوال موسيقي بارانا را برعهده دارد پيش از اجراي برنامه در سخناني به آن اشاره نمود. همچنين نبايد از ياد برد همراهي شهرداري كرمانشاه، اداره كل فرهنگ و ارشاد اسلامي استان كرمانشاه و سازمان ميراث فرهنگي، صنايع دستي و گردشگري استان كرمانشاه را كه به گفتهي دبير ارشد فستيوال موسيقي بارانا، در برگزاري اين حركت ماندگار هنري و فرهنگي نقشي مؤثر ايفا نمودهاند.
تهمورس پورناظري «فستیوال موسيقي بارانا» را اولین فستیوال حرفه ای و خصوصی موسیقی در ایران دانست و گفت: جشنوارههایی كه در كشور برگزار ميگردد، عموماً با حمایت ها و انگیزه های سازمان ها و نهاد های دولتی به انجام ميرسد. سری اول این فستیوال در تهران و در کاخ نیاوران برگزار شد. رویکرد ما در اين فستيوال دعوت از گروه های شناخته شده و برجسته موسيقي در سبک های مختلف است که بخشی از آنان ایرانی و بخشی ديگر از كشورهاي اروپايي مهمان ما هستند.
وي افزود: فستیوال بارانا هر سال در کشور برگزار خواهد شد و مختص به تهران نیست. اين فستيوال امسال در تهران شروع و در کرمانشاه خاتمه خواهد يافت. برنامه اين است سال آینده اين فستيوال را در ديگر شهرهاي كشور نيز برگزار نماييم.
در این فستیوال غير از اركستر شهرداد روحانی؛ گروه کامکارها در روز 25 شهریور، گروه موسیقی دوئت «بارتولومی بیتمن»، هنرمندي اتریشی، در روز 26 شهريور؛ گروه شمس با حضور استاد کیخسرو پورناظری در روز 29 شهريور و گروه سهراب پورناظری و آنتونیو ری نيز در روز 30 شهریور به اجرای برنامه خواهند پرداخت.
فستیوال موسیقی بارانا هر روز طي یک سانس از ساعت 20 الي21:30 در محل كاخ ساساني محوطه باستاني بيستون برگزار ميگردد كه امکان حضور یک هزار و 500 نفر شنونده در هر اجرا وجود دارد.
طرحي براي شهرداد روحاني که شبي رويايي آفريد و در بيستون، به ياد شيرين و فرهاد نواخت.
فرهنگ عاطفي – آبرنگ – شهريور 95
________________________________________
1- متن مصاحبه اختصاصي نشريه شهر من با استاد شهرداد روحاني با عنوان «به من ثابت شد كرمانشاه گهواره تمدن است» در شماره 12 نشريه به تاريخ دهم خرداد ماه 1395 چاپ شده است.