اخذ هزینه غیر قانونی برای آزمایش سل از مردم کرمانشاه
1395/05/02
گزارش تحقیقی شهرمن از یک تخلف
اخذ هزینه غیر قانونی برای آزمایش سل از مردم کرمانشاه
دانشگاه علوم پزشکی پول مردم را پس بدهد
بنفشه رضایی
سرفه است و سرفه. مدام خلط بالا می آورد و آن را به گوشه ای تف می کند و گوشه چادر نخ نمایش را به لب می کشد. زن با کودکی در آغوش، چهره ای رنگ پریده و سرفه ای که مجال اعتراض هم به او نمی دهد، برگه کوچکی را با تردید از متصدی آزمایشگاه می گیرد و نفس زنان، سلانه سلانه از نظردور می شود. صدای سرفه‌هایش هنوز در فضا می چرخد. صحبت های یک پزشک متخصص بیماری های عفونی را در ذهن مرور می‌کنم:« بلایی‌ست که بیشتر به جان فقرا می افتد، ساکنین حاشیه شهرها، بی بضاعت‌هايي که سوء تغذیه توانشان را گرفته و آماده پذیرش انواع بیماری ها شده اند، زندانی‌هايی که از فقر و فلاکت اقتصادی، فرهنگی، اجتماعی و آموزشی خواسته و ناخواسته دربندند و کسانی که بیماری زمینه ای یا ضعف سیستم ایمنی دارند. مثل افراد مبتلا به ایدز، دیابتی ها، بیماران سرطانی و…»
سل هر 10 ثانیه یک نفر را می کشد
نوبت به من می رسد. وهم برم می دارد. نکند واقعاً آلوده شده باشم.«در هر 40 ثانیه یک نفربه این بیماری دچار می شود و هر 10 ثانیه یک نفر از این بیماران به کام مرگ می رود و سالانه 300هزار کودک قربانی سل می‌شوند.» دفترچه بیمه ام را از کنار میله ها رد می کنم. کسی آن را می گیرد و برگه ای مشابه برگه زن به دستم می دهد. سوال می کنم این چیست؟ می گوید مبلغ 18 هزار و 200 تومان به این شماره حساب واریز کنید. بانک هم در خیابان سعدی است. سرفه ندارم و زبانم سرخ است. می گویم اولاً به من گفته اند در این مرکز آزمایش رایگان است. ثانياً چرا همینجا مبلغ را دریافت نمی‌کنید که بیماران با این اوضاع و احوال مجبور نباشند برای واریز پول به محله ای دیگر بروند؟!
با اینکه می دانم طبق برنامه وزارت بهداشت، تمامی آزمایشات، رادیولوژی، درمان و داروهای سل در همه استان های کشورکاملاً رایگان است. اما بحث را پایان می دهم. بازی را تا آخر باید طی کنم. بدم نمی آید ادامه بدهم. برای قشر ما که به همه جا سرک می کشیم بعید نیست واقعاً جواب آزمایشم اسمیر مثبت باشد. تا همین چند روز پیش من هم مانند تعداد زیادی از مردم سرزمینم تصور می کردم این بیماری سال ها پیش لااقل در کشورهایی مانند ایران کنترل شده و خبری از آن نیست. صدای سرفه های بی امان مشاهیرتکرار ناشدنی جهان، مولیر، شیلر، چخوف که مسلول شدند را از اعماق تاریخ می شنوم. آه داستایوسکی را فراموش کردم. او که در آخرین لحظات خون بالا آورد و با این بیماری از پای درآمد. البته امروزه این بیماری در مقابل علم پزشکی سرخم کرده و کمرش شکسته و جای نگرانی نیست اگر مسئولین به وظایفشان درست عمل کنند!
پول را واریز می کنم و با هزار مکافات موفق می شوم نمونه ای از خلط دست و پا کنم و ظرف نمونه را که نامم روی آن نوشته شده در کنار قوطی های دیگر روی چهارپایه پشت درب مرکز بگذارم. دور و برم را می کاوم اما از زن خبری نیست. در بانک هم ندیدمش. شاید از انجام آزمایش منصرف شده باشد. برایم مهم است که با چند نفر از مراجعین صحبت کنم. پس از یک ساعت انتظار بلاخره موفق می شوم و در این گفتگوها یقین حاصل می کنم در این مرکز تخلفی در حال انجام است. برای پیگیری های بعدی و گرفتن وقت مصاحبه از مسئولین دانشگاه علوم پزشکی و گردآوری مطالبی در خصوص وضعیت این بیماری در استان، به هدف اطلاع رسانی به مردم، و احقاق حقشان به دفتر نشریه بازمی گردم…
کرمانشاه از نظر آمار مبتلایان به سل جزء استان های متوسط است
بیماری سل یا توبرکلوز، یکی از کهن ترین بیماری های واگیردار در سطح جهان است که به عنوان بیماری باز پدید در این عصر از آن یاد می شود. مسئول پیشگیری از بیماری های واگیر مرکز بهداشت استان کرمانشاه، ساعتی از وقتش را برای انجام مصاحبه در اختیار رسانه ما قرار داد، از سل به عنوان یکی از مهمترین بیماری‌های تهدید کننده سلامت انسان ها یاد می کند و می گوید: «همزمانی سل با ایدز (TB-HIV (، و موارد سل مقاوم به درمان ((TB_MDR،یکی از نگرانی های اصلی سازمان جهانی بهداشت است.»
در سال گذشته 10هزار و 280مورد بیماری سل در سطح کشور گزارش شده است و سیستان و بلوچستان، خراسان جنوبی و استان های شرقی به خاطر همجواری با کشورهای افغانستان و پاکستان که از آمار بالای سل در دنیا برخوردارند، بیشترین تعداد مبتلایان به سل را در ایران دارا بودند. بیگلری معتقد است استان کرمانشاه از نظر تعداد مبتلایان جزء استان های متوسط است وکنترل این بیماری بعد از ایدز و تب مالت از اولویت های استان می باشد.
مسئول پیشگیری از بیماری های واگیر مرکز بهداشت استان کرمانشاه که در صحبت هایش بر رایگان بودن آزمایشات سل در استان اشاره می کند، می گوید:« END TB strategy، از سال 2015 تا 2035 را سازمان جهانی بهداشت برای کنترل و حرکت به سمت حذف بیماری سل در نظر گرفته است.» وی تأکید می کند ما در این بیماری از واژه ریشه کنی استفاده نمی کنیم. بلکه از حذف استفاده می کنیم. یعنی اینقدر تعداد بیماران کم شود که دیگر تهدیدی برای سلامت افراد نباشد.
گرفتن پول غیر قانونی توسط آزمایشگاه مرکز ریوی دانشگاه علوم پزشکی کرمانشاه
استراتژی Stop-tb سازمان بهداشت جهانی خط مشی هایی را برای کاهش بار بیماری سل در راستای اهداف جهانی توصیه می کند. از جمله توجه به TB/HIV ، MDR-tb وتأمین نیازمندی های جمعیت فقیر وآسیب پذیر،کمک به تقویت پایه های نظام بهداشتی بر اساس مراقبت های بهداشتی اولیه، تعهد همگانی برای مراقبت از بیماران، توانمندسازی افراد مبتلا به سل و مشارکت جامعه و فعال کردن و ترویج پژوهش.
کشورما نیز در راستای این تعهدات خدمات ویژه ای را برای کنترل و درمان سل برقرار ساخته است. اما متأسفانه برخی مسئولین بهداشت این تعهدات را نادیده می گیرند و می خواهند کسری بودجه شان را از طریق پول های غیر قانونی که از مردم بیمار دریافت می کنند جبران کنند.
در حالی که در نشریه «شهرمن» مدارک مستندی مبنی بر اخذ مبالغ غیر قانونی توسط آزمایشگاه مرکز سل ریوی واقع در خیابان منزه متعلق به دانشگاه علوم پزشکی، موجود است، اما دکتر ابراهیم شکیبا معاون امور بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی، به خبر نگار شهرمن می گوید: « به صراحت می گویم این آزمایشات اگر در آزمایشگاه سل واقع در خیابان منزه انجام شود کاملاً رایگان است. علاوه بر این، برای ارائه خدمات بهداشتی دیگر هم که مربوط به سل باشد هیچ مبلغی دریافت نمی شود.»وی تأکید کرد:« گرفتن پول بابت آزمایش سل در این مرکز غیرقانونی و اگر مبلغی اخذ شده باشد تخلف است.»
تکاندن جیب بیمارانی که حتی نان خوردن ندارند
پزشک هماهنگ کننده سل مرکز بهداشت استان نیز به رایگان بودن آزمایشات سل در مرکز ریوی کرمانشاه اشاره می کند و می گوید: «افراد بیمار معملاً از خانواده های فقیر و کم درآمد هستند و در کنار مصرف دارو، نیاز به تغذیه مناسب دارند. برخی از آن ها حتی برای یک تکه نان محتاجند.» شعله رضایی پیشنهادی هم برای خیرین کرمانشاه دارد:« خیرین می توانند برای حمایت و کمک به بهبودی این افراد سبد غذایی تدارک ببینند و از طریق معاونت بهداشتی کمک های خود را به دست بیماران نیازمند برسانند.»
مهمترین نکته در خصوث بیماری سل، ناآگاهی و کم اطلاعی مردم استان در خصوص این بیماری است که می‌تواند به راحتی باعث شیوع آن در بین افراد شود، زیرا که بیش از 90درصد مردم تصور می کنند سل از میان رفته و اگر هم باشد بیماری لاعلاجی است.
همجواری با کشور عراق که آمار بالایی در شیوع سل دارد، عدم اطلاع رسانی و آموزش به مردم بدون آنکه ایجاد رعب و وحشت کند و کم گذاشتن در ارائه خدمات بهداشتی، می تواند« گل را به سبزه نیز آراسته کند» و کرمانشاه را در این زمینه هم صاحب رتبه نماید.
از طرفی مگر می شود مدیران یک مرکز کوچک بدون دستورالعمل مدیران بالادستی عمل کنند که مسئولین مرکز بهداشت استان این‌گونه از گرفتن هزینه های غیرقانونی ابراز بی اطلاعی می کنند. تازه اگر بی اطلاع هم باشند عذر بدتر از گناه آورده اند. مگر می شود مدیری از اتفاقات سازمان خود بی اطلاع باشد!؟
امیدواریم دانشگاه علوم پزشکی این موضوع را پیگیری کند، متخلفان را مجازات کند و پول اخذ شده توسط آزمایشگاه مرکز ریوی را به مردم بازگرداند.
در شماره آتی گزارش مفصلی در خصوص بیماری سل، پیشگیری و درمانش در نشریه شهرمن به چاپ می رسد.
