به ياد کارت پستال‌هايي که عيدي مي‌گرفتيم
رها دانش
يادم است دو هفته که به عيد باقي مي ماند پول توجيبي هايمان به جاي خريد خوراکي، صرف خريد کارت پستال مي شد. هديه اي که با پشت نويسي هاي اغلب کليشه اي و خط هاي نه چندان زيبا با کمي چاشني غلط املايي تقديم دوستان و عزيزانمان مي شد و براي گرم کردن تنور مهر و محبت معجزه مي کرد. من که از آن آدم هاي به اصطلاح خاطره باز و اهل جمع کردن يادگاري هاي مختلف هستم، چند روز پيش با حال و هواي اسفند دچار نوستالژي شدم و پس از سال ها سراغ آلبوم کارت پستال هايم رفتم و با دلتنگي يادداشت هاي پشت آن ها را مرور کردم و به ياد دوستان قديمي و همکلاسي هايم، آن روز را گذراندم. کارت پستال هايي با تصوير طاقبستان، آثار تاريخي شهرهاي ديگر، سبدهاي گل زيبا، شخصيت هاي کارتوني و مناظري از طبيعت.»اين عيد سعيد باستاني را به شما و خانواده محترمتان تبريک مي گويم«؛ »با سلامي به گرمي آفتاب سوزان به دوست عزيزم اميدوارم اين نوروز به شما و خانواده خوش بگذرد«؛ »با عرض تبريک سال نو به شما دوست عزيز اميدوارم عيد را با شادماني پشت سر بگذاري«؛ »اگر تو را کردم فراموش بدان شمع وجودم گشته خاموش« و… اين جملات پشت بيشتر کارت ها با کمي تفاوت نوشته شده بودند و نويسنده آرزوي قلبي اش را با نهايت سادگي اين‌گونه ابراز کرده بود. حالا سال هاست که رسم هديه دادن کارت پستال در آستانة نوروز کمرنگ يا بهتر بگويم رنگ باخته و پيام هاي مجازي جايش را پر کرده اند. پيام هايي که بسيار زيبا و پرمحتوايند اما هر چه باشند مجازند و واقعيت ندارند و دريافتشان به وجدت نمي آورد.
کارت پستال ها از کجا آمدند؟
در فرهنگ لاروس اين‌طور تعريف شده که کارت پستال کارتي است که يک طرف آن موضوع ارسال و طرف ديگر آن مصور است.
هيچ يک از فرهنگ ها و دائره المعارف ها اطلاع دقيقي از زمان رواج کارت پستال در ايران را ثبت نکرده اند، اما برخي پژوهشگران معتقدند آشنايي مردم ايران با کارت پستال از نيمة دوم قرن سيزدهم آغاز شد. ايرانياني که به خارج سفر کرده بودند براي دوستان و نزديکان خويش از اروپا کارت پستال مي‌فرستادند. حتي برخي از رجال و سلاطين قاجار نيز در مراسلات و نامه‌نگاري به ايران از کارت پستال استفاده مي کردند.
در ايران بعضي از کارت پستال‌ها به صورت ورقه‌هاي پستي به کار مي‌رفته و تمبر پستي با تصوير ناصرالدين شاه و مظفرالدين شاه و ديگر شاهان قاجار روي آن‌ها چاپ شده است.
اصولاً کارت پستال‌ها از لحاظ زيبايي و به خصوص از نظر توجه مردم نسبت به بعضي از شخصيت‌هاي تاريخي، رجال روزگار و وقايع مهمي چون مشروطه خواهي حائز اهميت هستند. برخي از روحانيون و رجال دورة مشروطه تصاويرشان مکرر بر روي کارت پستال‌ها به چاپ رسيده است.
در شبکة اطلاع رساني جديد آنلاين آمده است که کارت پستال اولين بار در 1869 ميلادي در کشور اتريش عرضه شد. در انگلستان از سال 1870ميلادي و در سوئيس، لوگزامبورگ و ايتاليا از 1874 ميلادي از کارت پستال استفاده شد.
پيشرفت کار عکس‌برداري موجب شد که تصويرهاي مختلفي روي کارت پستال‌ها پديدار شود و از آن زمان بود که جمع‌آوري کارت پستال‌هاي عکس‌دار در بين مردم بسيار شايع شد و اوج آن در 1904 ميلادي بود که به طور متوسط شانزده ميليون کارت پستال در هر هفته از پست خانه‌ها مي‌گذشت. به غير از آن، ميليون‌ها کارت پستال استفاده نشده و نو، توسط مردم جمع‌آوري مي‌شد و تقريباً در تمام خانه‌ها کلکسيوني از کارت پستال وجود داشت.
با وجود آن‌که در سال هاي اخير تب هديه دادن کارت پستال فروکش کرده، ولي هنوز هستند کساني که کلکسيون کارت پستال دارند و آنان را به عنوان اسنادي تاريخي نگهداري مي کنند.
