شاهرگ کرمانشاه در آتش طمع میسوزد
1395/04/26
بنفشه رضایی
چندماهی است قصه تلخ «سراب قنبر» و درختان به عمد سوزانده شدهاش، تیتر اول بسیاری از نشریات محلی استان کرمانشاه شده و با این که کمپینی برای حفظ باغات این منطقه از سوی هنرمندان و برخی فعالان رسانه در استان به راه افتاده، اما هنوز شاهد آتشافروزی زمینخواران در برخی باغهای سراب قنبر هستیم.
سراب قنبر که روزی سخاوتمندانه با چشمه جوشان و درختان کهن سر به فلک کشیده و سرسبزش به کرمانشاه زندگی میبخشید، اکنون در جدال با آتش طمع زمینخواران سر خم کرده و دیگر رمقی برای ایستادن ندارد.
بریدن شریان حیاتی شهر
اگرچه عوامل مختلفی مانند کمآبی و خشکسالی، برداشت غیرقانونی آب از چشمه سراب قنبر، وجود مرکز پرورش ماهی در این منطقه و لطماتی که دامهای عشایر اسکان یافته در سراب قنبر، در زوال این منطقه نقش دارند، اما مهمترین عامل در نابودی سراب قنبر ساختوسازهای غیرمجاز و زمینخواری است.
آنطور که محمدجواد ابراهیمی، کارشناس ارشد طراحی محیط میگوید: سراب قنبر به عنوان یک زیستبوم کشاورزی، شاهرگی حیاتی برای شهر کرمانشاه محسوب میشود.
به گفته او، شهر کرمانشاه با هوشمندی پیشینیان در کنار دره رود سراب قنبر بهوجود آمده و توسعه یافته است: این شهر از دو دره رود در جنوبش سود میبرد که مانند کریدورهای جریان هوا و تهویه عمل میکنند و تأثیر زیادی بر شهر دارند.
ابراهیمی که معتقد است اهمیت سراب قنبر برای کرمانشاهیان از طاقبستان کمتر نیست، تخریب سراب قنبر را مانند بریدن شریان حیاتی شهر توصیف میکند و میافزاید: ساختوسازهای غیرکارشناسی، جانمایی نامناسب برای احداث کمربندی شرقی و عبور راهآهن از این مکان، سراب قنبر را دو پاره کرده و آن را به سوی نافرجامی میکشاند.
به گفته او، دفن زباله در مجاورت سراب قنبر نیز به مسأله بغرنجی تبدیل شده است.
برخورد با زمینخواران بدون مسامحه
رئیس کل دادگستری استان کرمانشاه درخصوص بحث زمینخواری در سراب قنبر به جامجم میگوید: عدهای سودجو قصد سوءاستفاده از این منطقه را دارند که لازم است مسئولان مراقبت جدی به عمل آورند. دستگاه قضایی بدون کوچکترین مسامحه و اغماضی با این افراد مقابله خواهد کرد.
محمدرضا عدالتخواه با بیان اینکه نباید هیچگونه مجوزی که بسترساز نابودی اراضی کشاورزی و باغی است، از سوی مسئولان صادر شود، تأکید میکند: با اقدامات پیشگیرانه دستگاه قضایی استان و در شرایط فعلی، زمینخواری در استان متوقف شده، اما نه به معنای این که هیچ موردی از زمینخواری نداشته باشیم، ولی دیگر شاهد زمینخواری با آن وسعت قبلی نیستیم؛ زیرا متصرفان و زمینخواران از شدت و حدت برخوردهای ما اطلاع دارند.
12 سال است ویلای بدون مجوزمی سازند
در همین حال، به گفته رئیس کمیسیون تخصصی شهرسازی و معماری استان کرمانشاه 12 سال است هیچ مجوز ساختی برای باغهای سرابقنبر طبق قانون و مصوبه ماده 5 صادر نشده و تمامی ویلاهای ساخته شده در این مدت بدون مجوز بنا شدهاند.
لذا برای مردم کرمانشاه جای سوال است، وقتی مجوزی برای ساختوساز در این منطقه صادر نمیشود و دستگاه قضایی هم در برخورد با متخلفان هیچ تعارفی ندارد، این جسارت عاملان ساختوسازهای غیرمجاز از کجا سرچشمه میگیرد؟ به گفته کارشناسان، اگر ضدقهرمانهای قصه پرغصه سراب قنبر هرچه و هرکه باشند، همچنان به کارشان ادامه دهند، بزودی واقعیت تلخی برای این سراب رقم میزنند.
زمزمههایی درباره آتشسوزیهای عمدی
آتش گرفتن پیدرپی باغهای سرابقنبر، شایعاتی را دامن زده که براساس آن گفته میشود مالکان برای آنکه بتوانند زمینهایشان را به برجسازها بفروشند، درختان را آتش میزنند!
سهرابی، مالک چند قطعه از باغهای سراب قنبر که یکی از باغهایش با قدمت 67 سال، تاکنون 28 بار آتش گرفته با دفاع از باغداران به جامجم میگوید: برای بسیاری از مالکان، ارزش معنوی باغات سراب بیشتر از ارزش اقتصادیاش است. این آتشسوزیها به دست مالکان صورت نمیگیرد؛ بلکه به دلیل نبود امنیت در منطقه و نبود پاسگاه انتظامی رخ داده است؛ چراکه اغلب اراذل و اوباش به آتش زدن درختان اقدام میکنند.
به گفته او، امنیت در سراب پایین است و تاکنون بارها باغبانان و کارگران مورد ضرب و جرح از سوی اراذل قرار گرفتهاند.
فرصتی که میسوزد
سراب قنبر یک ظرفیت بالقوه برای گردشگری است. ظرفیت برگزاری تورهای علمی، تورهای دوچرخهسواری کوهستان، وجود باغات میوه، فعالیت شکار و طبیعت، نزدیکی به مرکز استان کرمانشاه و برگزاری تورهای طبیعتگردی تنها بخشی از مزیتها، فرصتها و قابلیتهای منطقه نمونه گردشگری سراب قنبر است.
همچنین بنابر نظر کارشناسان گردشگری سازمان میراث فرهنگی، این منطقه زمینه و ظرفیت سرمایهگذاری برای اکوتوریسم، گردشگری سلامت، کمپهای موقت، احداث باغ پرندگان، شهربازی و رستوران را دارد. اگر ضدقهرمانهای قصه پرغصه سراب قنبر هرچه و هرکه باشند رها بمانند، همه این فرصتها را به همراه درختان سراب میسوزانند و آیندگان را از داشتن نعمت سراب قنبر زیبا و پربرکت که روزی طبق میوهفروشان شهر سرشار بود از ثمر درختان کهنسالش، محروم خواهند کرد.
در اهمیت سراب قنبر
سراب قنبر یا به گویش محلی «سه راو قَه مَر» با وسعتی حدود 200 هکتار، نام محدودهای در حاشیه جنوب شهر کرمانشاه یکی از 50 منطقه طبیعی گردشگری استان است که پیشتر روستایی سرسبز با باغهایی پرثمر بوده و با توسعه شهر بتدریج با قطع درختانش عقب رانده شده و بخشی از آن در محدوده شهر قرار گرفته است. سراب قنبر علاوه بر آنکه تفرجگاهی برای کرمانشاهیان است، آب بخشی از شهر کرمانشاه را تأمین میکند و نزد مردم و نیز در ادبیات و هنر این شهر جایگاهی ویژه دارد.