نقش ميوه در حفظ سلامتي
«پروفسور معصومعلي معصومي»
گرچه نمي توان در مورد همه ميوه ها يک اصل کلي را بيان کرد ولي در انواع آن خواص مشترکي وجود داردکه قابل طرح است. در اغلب ميوه ها سه عنصر اصلي وجود دارد اوّل اين که ميوه ها منشاء اصلي ويتامين ها مي باشند. ويتامين ها جزء مواد ضروري براي بدن هستندکه به هر اندازه در مواد غذايي مصرف شوند نه تنها ضرري ندارند، بلکه بسيار مفيدند. گذشته از اين نرسيدن اين مواد و يا کم رسيدن آن‌ها منشاء بيماري هاي مخصوصي در بدن مي باشد. البته بد نيست در همين جا به اين نکته اشاره کنم که مصرف خود سرانة داروهاي حاوي ويتامين ها نيز از نظر علمي صحيح نمي باشد. دومين خاصيّت اصلي ويتامين ها وجود موادي است موسوم به آنتي اکسيدان ها. قبل از ورود به اين بحث لازم است عرض کنم که در طي زندگي در اثر عوامل متعددي از قبيل سيگار، مواد آلاينده، ورود مواد شيميايي غير ضروري، اشعه‌هاي موجود در طبيعت و حتي استرس هاي روزمره، موادي به نام »اکسيدان« در بدن توليد مي شود. اين مواد از طريق آزاد کردن راديکال هاي آزاد موجب آسيب هاي جدّي در بدن و افزايش امکان بروز بيماري هاي قلبي عروقي و حتي برخي از سرطان‌ها مي شوند. اين موضوع را مي توان به زبان ساده اي به »ترکيب اکسيژن« با آهن تشبيه نمود. همه مي دانيم که اگر آهن در معرض رطوبت قرار گيرد، اکسيده مي‌شود. اکسيده شدن يعني همان زنگ زدن. و زنگ زدن نيز در واقع ترکيب اکسيژن با آهن است. در صورت زنگ زدن، آهن با آن همه صلابت، تبديل به تکه اي فلز پوسيده مي شود. در واقع يون هاي آزاد اکسيژن نيز نقشي مشابه در بدن بازي مي‌کنند و سلول هاي جوان بدن با آن همه صلابت، چنانچه در معرض راديکال هاي آزاد اکسيژن قرارگيرند به همين شيوه دچار تخريب مي شوند. به طوري که برخي معتقدند پديدة پيري نيز ناشي از تأثير تدريجي همين راديکال هاي آزاد اکسيژن مي‌باشد. حال بر گرديم به اصل موضوع؛ منشاء اصلي آنتي اکسيدان ها ميوه هاي گوناگون است. در واقع با تشبيه نه چندان علمي آهن زنگ زده مي توان به اين نتيجه رسيدکه آنتي اکسيدان ها نقش ضد زنگ را در سلول هاي بدن بازي مي کنند. زيرا آنتي اکسيدان ها از عواملي هستند که سلول ها را در مقابل اکسيدان ها محافظت مي‌کنند. لذا مانع از تخريب سلولي، و صدمات مزمن مثل بيماري هاي قلبي، سرطان ها، ديابت و … مي شوند. از انواع آنتي اکسيدان ها مي توان کاروتنوئيد ها، ويتامين ث، ويتامين ئي، سلنيوم و فيتو کميکال ها را نام برد. منشاء اصلي اين آنتي اکسيدان ها غذاها و ميوه جات هستند، نه مکمل هاي غذائي و يا دارو هاي شيميايي. حال به ياد داشته باشيد که هر رنگي در هر ميوه اي خود يک آنتي اکسيدان است و هرچه ميوه‌اي رنگين تر باشد معمولاً از مقدار بيشتري از آنتي اکسيدان بر خوردار است. در ضمن بد نيست بدانيد که وقتي کارخانه جات توليد روغن مي خواهند روغني با تحمل سرخ کردن توليد کنند، فقط مقداري از ويتامين ئي و يا يک آنتي اکسيدان ديگري به آن اضافه مي کنند. در اين صورت از سوختن روغن يعني همان ترکيب با اکسيژن تا حدي جلوگيري مي شود.
